Chiều 29/5, Tổng LĐLĐVN tổ chức Hội thảo góp ý dự thảo Nghị định quy định về quản lý thu nợ BHXH, BHYT, BHTN và bảo đảm quyền lợi của NLĐ.

Dự và chỉ đạo Hội thảo có đ/c Trần Đình Liệu, Phó Tổng Giám đốc Bảo hiểm xã hội Việt Nam và đ/c Lê Đình Quảng, Phó Trưởng Ban Quan hệ Lao động Tổng Liên đoàn. 

Theo báo cáo của Bảo hiểm xã hội Việt Nam thì hiện nay tình trạng nợ đóng, chậm đóng bảo hiểm xã hội có giảm nhưng vẫn diễn ra ở nhiều doanh nghiệp, nhiều địa phương và tỷ lệ nợ vẫn còn cao. Theo đó, tổng số nợ bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp tính đến 12/2016 là 7.795 tỷ đồng, chiếm 3,3 phần trăm so với số phải thu (số nợ cùng kỳ năm 2015 là 9.920 tỷ đồng, chiếm 4,88% so với số phải thu), trong đó: Nợ BHXH bắt buộc là 6.716,2 tỷ đồng (bao gồm bảo hiểm tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp), nợ bảo hiểm thất nghiệp là 337 tỷ đồng và nợ bảo hiểm y tế là 742,2 tỷ đồng.

Trong tổng số tiền nợ BHXH, BHYT, BHTN là 9.920 tỷ đồng (số nợ tính đến hết năm 2015) có 220, 5 tỷ đồng tiền nợ của một số doanh nghiệp giải thể, phá sản, chủ bỏ trốn cụ thể như sau: Có 1.676 doanh nghiệp bị phá ản, giải, giải thể, rút giấy phép kinh doanh với 7,8 nghìn lao động, nợ số tiền là 79,5 tỷ đồng, trong đó nợ BHXH là 70,5 tỷ đồng, nợ BHYT là 6,2 tỷ đồng, nợ BHTN là 2,8 tỷ đồng; có 1.931 doanh nghiệp trong nước không còn hoạt động sản xuất kinh doanh tại địa điểm đăng ký (doanh nghiệp mất tích) với 1,4 nghìn lao động nợ số tiền là 89,5 tỷ đồng, trong đó: Nợ BHXH là 79,7 tỷ đồng; nợ BHYT alf 7,3 tỷ đồng; nợ BHTN là 2,5 tỷ đồng; có 106 doanh nghiệp chủ nước ngoài bỏ trốn với 4 nghìn lao động, nợ số tiền là 51,5 tỷ đồng; trong đố: Nợ BHXH là 45,6 tỷ đồng; nợ BHYT là 4 tỷ đồng, nợ BHTN là 1,9 tỷ đồng.

Trước thực trạng trên Chính phủ đã Dự thảo Nghị định Quy định về quản lý thu nợ BHXH, BHYT, BHTN và bảo đảm quyền lợi cho người lao động. Hội thảo nhằm đóng góp các ý kiến về dự thảo Nghị định quy định về quản lý thu nợ BHXH, BHYT, BHTN và bảo đảm quyền lợi của NLĐ. Dự thảo này do Bộ LĐTBXH chủ trì xây dựng, gồm 4 chương và 16 điều. Dự thảo đang trong quá trình lấy ý kiến đóng góp trước khi gửi lấy ý kiến thẩm định của Bộ Tư pháp. 

Một trong những quy định đáng chú ý của Dự thảo của Nghị định này là: Đối với các trường hợp đơn vị đã giải thể, phá sản, chấm dứt hoạt động theo quy định của pháp luật thì nguồn kinh phí đảm bảo khoản tiền nợ BHXH, BHYT, BHTN được lấy từ số tiền lãi mà người sử dụng LĐ phải nộp do vi phạm quy định về trốn đóng, chậm đóng BHXH theo quy định tại khoản 3, điều 122 của Luật BHXH.

Khoản 3, điều 122 của Luật BHXH quy định: Người sử dụng lao động có hành vi vi phạm trốn đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc, bảo hiểm thất nghiệp; chậm đóng tiền bảo hiểm xã hội, bảo hiểm thất nghiệp; chiếm dụng tiền đóng, hưởng bảo hiểm xã hội, bảo hiểm thất nghiệp từ 30 ngày trở lên thì ngoài việc phải đóng đủ số tiền chưa đóng, chậm đóng và bị xử lý theo quy định của pháp luật, còn phải nộp số tiền lãi bằng 2 lần mức lãi suất đầu tư quỹ bảo hiểm xã hội bình quân của năm trước liền kề tính trên số tiền, thời gian chậm đóng; nếu không thực hiện thì theo yêu cầu của người có thẩm quyền, ngân hàng, tổ chức tín dụng khác, kho bạc nhà nước có trách nhiệm trích từ tài khoản tiền gửi của người sử dụng lao động để nộp số tiền chưa đóng, chậm đóng và lãi của số tiền này vào tài khoản của cơ quan bảo hiểm xã hội.

Theo ông Lê Đình Quảng, Phó Trưởng ban Quan hệ Lao động (Tổng LĐLĐVN), phương án đưa ra trong dự thảo này có ưu điểm là chỉ cần sửa đổi một số quy định của pháp luật có liên quan, nhất là Luật Phá sản. Phương án này đảm bảo nguyên tắc đóng hưởng của Luật BHXH, đồng thời ngân sách nhà nước không phải bố trí. Hơn nữa, phương án này chỉ cần Chính phủ ra quyết định, không cần phải qua Quốc hội. Tuy nhiên, ông Quảng bày tỏ băn khoăn: Khả năng tiền lãi thu có nhiều không? Liệu lâu dài có bền vững không? Nếu tiền lãi thu không đủ chi trả thì lấy gì để đảm bảo?

Ông Trần Đình Liệu, Phó Tổng giám đốc BHXH Việt Nam thì cho rằng, ngoài phần tiền lấy từ nguồn như trên thì cần phải có nguồn từ ngân sách địa phương, bởi địa phương cũng phải có trách nhiệm vì đã không quản lý, giám sát tốt...

Một ý kiến khác từ hội thảo thì cho rằng, về giải pháp lâu dài, nguồn tiền này nên lấy từ ngân sách nhà nước. Nếu vướng về luật thì cần đề nghị Quốc hội ban hành Nghị quyết tháo gỡ.

Lê Tâm + Quế chi (Báo LĐ)