Để tìm hiểu rõ hơn về cơ chế giám sát thực thi các quy định về lao động trong các hiệp định thương mại tự do (FTA) thế hệ mới của Hoa Kỳ, Trung tâm Hỗ trợ phát triển quan hệ lao động đã tổ chức toạ đàm: "Quy trình tiếp nhận và xử lý đơn thư về lao động trong các FTA của Hoa Kỳ".

Đối với các FTA có nội dung về lao động mà Hoa Kỳ tham gia, việc theo dõi, giám sát thực hiện các cam kết về lao động cũng như việc tiếp nhận và xử lý đơn thư về lao động trong các hiệp định được giao cho Văn phòng Thương mại và Lao động (Office of Trade and Labor Affairs - OTLA), một trong bốn văn phòng của Cục Lao động Quốc tế thuộc Bộ Lao động Hoa Kỳ.

Quy trình tiếp nhận và xử lý đơn thư về lao động của OTLA như sau:

Để được chấp nhận, đơn thư gửi đến OTLA phải chứng minh được sự ảnh hưởng của vấn đề khiếu kiện đến thiệt hại về thương mại. OTLA sẽ xem xét và quyết định có chấp nhận đơn thư hay không trong thời gian 60 ngày kể từ ngày nhận đơn.

Nếu chấp nhận, OTLA sẽ thu thập thêm thông tin hoặc điều tra thêm. Việc này có thể tiến hành thông qua tìm hiểu thực tế hoặc đến quốc gia có vấn đề để điều tra hoặc lấy thông tin từ công chúng.

Sau đó, OTLA sẽ đưa ra báo cáo công khai trong vòng 180 ngày. Trong thời gian này, OTLA liên tục trao đổi thông tin với đầu mối liên lạc của quốc gia có vấn đề khiếu kiện và tìm mọi cách để giải quyết vấn đề một cách nhanh nhất. Báo cáo của OTLA bao gồm các phát hiện, kết luận và khuyến nghị để quốc gia đối tác giải quyết vấn đề.

Nếu không thể giải quyết vấn đề, OTLA sẽ khuyến nghị Bộ trưởng Bộ Lao động về việc có nên tiến hành tham vấn và sau đó là các thủ tục giải quyết tranh chấp với đối tác thương mại hay không. Trình tự của các thủ tục này là: (1) Tham vấn; (2) Ban hội thẩm (Panel); (3) Nộp phạt và (4) Dừng các ưu đãi thương mại (ví dụ như dừng ưu đãi thuế quan).

Có thể thấy quy trình tiếp nhận và xử lý đơn theo quy định của Hoa kỳ là khá phức tạp và kéo dài qua nhiều bước. Điều này có nghĩa là để một khiếu kiện trở thành một vụ tranh chấp là không đơn giản. Thực tế cũng cho thấy Hoa kỳ thường nỗ lực cùng với các bên liên quan giải quyết những vấn đề của một vụ khiếu kiện cụ thể thông qua các cơ chế tham vấn và hợp tác. Chỉ khi nào các hình thức trên không giải quyết được vấn đề thì cơ chế giải quyết tranh chấp mới được sử dụng.

CIRD