I-PHƯƠNG PHÁP HOẠT ĐỘNG CHỦ YẾU CỦA CÔNG ĐOÀN Ở CƠ SỞ

1. Khái niệm

Phương pháp là cách thức, con đường, phương tiện để đạt tới mục đích nhất định, để giải quyết những nhiệm vụ nhất định dựa trên cơ sở khoa học về lý luận và thực tiễn. Phương pháp có tác động rất lớn đến thành công hay thất bại của một hoạt động.

Phương pháp hoạt động công đoàn ở cơ sở là hệ thống các cách thức, hình thức, biện pháp làm việc của cán bộ công đoàn và đoàn viên trên cơ sở mục đích, nội dung và nguyên tắc đã xác định nhằm thu hút công nhân, viên chức, lao động tự nguyện, tự giác, tích cực gia nhập tổ chức và hoạt động công đoàn là yêu cầu khách quan đối với công đoàn cơ sở trước những thay đổi về các điều kiện kinh tế, xã hội của cơ quan, đơn vị, doanh nghiệp.

Phương pháp hoạt động công đoàn được hình thành và đúc rút trong quá trình hoạt động thực tiễn, dựa trên nền tảng lý luận khoa học vững chắc của chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, quan điểm đường lối của Đảng Cộng sản Việt Nam. Phương pháp hoạt động công đoàn là đặc trưng riêng, mang ''bản sắc" của tổ chức công đoàn.

2. Vai trò của phương pháp trong tổ chức hoạt động của công đoàn ở cơ sở

Trong giai đoạn hiện nay, với sự phát triển mạnh mẽ của khoa học, kỹ thuật và thực tiễn xã hội, cùng với xu hướng toàn cầu hoá các quan hệ quốc tế thì việc tổ chức hoạt động của công đoàn ngày càng trở nên đa dạng và phức tạp. Bản thân phương pháp hoạt động cũng phải mang tính thống nhất và khoa học Vì vậy, việc nắm vững và vận dụng phương pháp hoạt động công đoàn có một tầm quan trọng đặc biệt.

Phương pháp hoạt động công đoàn đóng vai trò là ''công cụ'' hữu hiệu trong việc tổ chức và hoạt động công đoàn; là căn cứ để xác định mục tiêu, phương hướng và thực hiện các chương trình hành động của tổ chức công đoàn, bảo đảm cho việc triển khai thực hiện các hoạt động công đoàn theo đúng chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, chỉ thị, nghị quyết của tổ chức công đoàn; là cơ sở để đánh giá khả năng sáng tạo, năng lực vận dụng của cán bộ công đoàn; là phương tiện công tác của cán bộ công đoàn.

Hoạt động công đoàn nếu không có phương pháp, cách thức sẽ không có hiệu quả, không bảo đảm sự lãnh đạo của Đảng, sự quản lý của Nhà nước. Xa rời phương pháp hoạt động, tổ chức công đoàn sẽ không thực hiện đúng chức năng, nhiệm vụ của mình.

II- CÁC PHƯƠNG PHÁP HOẠT ĐỘNG CỦA CÔNG ĐOÀN Ở CƠ SỞ

Trong tổ chức, triển khai các hoạt động công đoàn cơ sở có nhiều phương pháp thực hiện, như phương pháp thuyết phục; phương pháp tổ chức quần chúng hoạt động; phương pháp xây dựng hệ thống các quy chế và tổ chức hoạt động bằng quy chế; thu thập xử lý thông tin; tham gia ý kiến đề xuất kiến nghị, đối thoại, kiểm tra, giám sát..., trong đó, có ba phương pháp hoạt động cơ bản: phương pháp thuyết phục; phương pháp tổ chức quần chúng hoạt động; phương pháp xây dựng hệ thống các quy chế và tổ chức hoạt động bằng quy chế.

Cơ sở để xác định ba phương pháp cơ bản trên là do công đoàn là một tổ chức chính trị - xã hội mang tính chất giai cấp của giai cấp công nhân và tính chất quần chúng rộng lớn nên sức mạnh của công đoàn biểu hiện ở chỗ thuyết phục, vận động, tập hợp được đông đảo quần chúng tự nguyện, tự giác tham gia các hoạt động của công đoàn. Công đoàn có vai trò là trường học quản lý, trường học kinh tế và là trường học chủ nghĩa cộng sản.

1. Phương pháp thuyết phục

Thuyết phục là quá trình hoạt động có ý thức, có mục đích, có kế hoạch bằng lý lẽ và việc làm mẫu mực để người được thuyết phục hiểu được mục đích của vấn đề, tin theo và làm theo. Thuyết phục là một nghệ thuật nằm trong nghệ thuật giao tiếp.

Có nhiều dạng thuyết phục: thuyết phục bằng tình cảm, bằng lý trí, bằng khuyến khích lợi ích hoặc đề cao nghĩa cử để thực hiện trách nhiệm, nghĩa vụ mà tham gia hoạt động.

Đối tượng thuyết phục của công đoàn cơ sở bao gồm: đoàn viên công đoàn, công nhân, viên chức, lao động người quản lý sử dụng lao động.

Để thuyết phục được quần chúng đòi hỏi cán bộ công đoàn phải thâm nhập thực tiễn, sâu sát tình hình, hiểu biết tâm tư nguyện vọng, hoàn cảnh, trình độ của từng đối tượng cụ thể để xác định nội dung và phương pháp thực hiện.

Đối với đoàn viên công đoàn, tổ chức công đoàn thuyết phục, vận động họ hăng hái tham gia các hoạt động công đoàn tổ chức; tham gia phát triển đoàn viên, xây dựng công đoàn cơ sở vững mạnh, tích cực tham gia lao động, sản xuất, giúp đỡ nhau trong cuộc sống; phát huy sáng kiến, cải tiến kỹ thuật, áp dụng công nghệ mới vào sản xuất, kinh doanh, vào công tác và công việc hằng ngày nhằm hoàn thành tốt nhiệm vụ của cơ quan, đơn vị, doanh nghiệp; không ngừng nâng cao trình độ học vấn, tay nghề, chuyên môn, nghiệp vụ, trình độ giác ngộ lý luận, chính trị, hiểu biết pháp luật…, đáp ứng ngày càng cao yêu cầu của sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước.

Đối với người lao động chưa phải là đoàn viên công đoàn, tổ chức công đoàn vận động, thuyết phục họ gia nhập công đoàn để bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp.

Đối với người sử dụng, chủ doanh nghiệp:

- Ở các doanh nghiệp chưa thành lập công đoàn cơ sở, công đoàn cấp trên cơ sở vận động, thuyết phục họ thành lập công đoàn cơ sở theo quy định của pháp luật.

- Ở những doanh nghiệp, đơn vị đã có công đoàn, công đoàn thuyết phục họ tạo điều kiện thuận lợi để công đoàn hoạt động và phối hợp cùng tổ chức công đoàn chăm lo, nâng cao đời sống vật chất, tinh thần cho công nhân, viên chức, lao động; thực hiện các chế độ, chính sách, các quy định của pháp luật đối với người lao động theo luạt định vì sự ổn định và pháp triển bền vững của cơ quan, đơn vị, doanh nghiệp.

Khi thuyết phục, cán bộ công đoàn phải là người có uy tín, có trình độ hiểu biết nhất định, có cái ''tâm'' và cái ''tầm" của người làm công tác quần chúng. Điều đó biểu hiện bằng hành vi, lối sống, chuẩn mực, tri thức, lý luận, tâm lý, khả năng truyền cảm, bằng lòng nhiệt tình, tâm huyết và sự gắn bó với người lao động nói chung. Con đường thực hiện thuyết phục được tiến hành theo trình tự từ tình cảm đến lý trí, từ kinh tế đến chính trị, từ thói quen hằng ngày đến phong tục tập quán, đến sống, làm việc theo Hiến pháp và pháp luật…

Phương châm của thuyết phục là tinh nhanh, khôn khéo, thông minh, linh hoạt trong ứng xử; biết chớp thời cơ để đạt được mục đích của người thuyết phục.

Khi sử dụng phương pháp thuyết phục, cán bộ công đoàn ở cơ sở dựa trên các quy định về chế độ, chính sách của Đảng và Nhà nước, các chỉ thị, nghị quyết của Công đoàn làm phương tiện, căn cứ để thực hiện thuyết phục kết hợp với các biện pháp kinh tế, hành chính, giáo dục, tình cảm; kết hợp chặt chẽ công tác giáo dục tư tưởng chính trị với khuyến khích bằng lợi ích vật chất, khắc phục mọi biểu hiện quan liêu, mệnh lệnh, gò ép quần chúng; tránh tình trạng ''nói hay, làm dở''  "quy chụp", "đao to, búa lớn", ''sáo mòn, cũ kỹ"; giáo điều, khô khan, chưa đi sâu vào thực chất, hời hợt, không phù hợp với từng đối tượng, từng hoàn cảnh và môi trường công tác cụ thể.

Kinh nghiệm ở những công đoàn cơ sở vững mạnh cho thấy, nơi nào công đoàn cơ sở làm tốt công tác thuyết phục, vận động người lao động thì nơi đó tập hợp được đa số công nhân viên chức lao động gia nhập tổ chức công đoàn.

Trong đổi mới phương pháp thuyết phục của công đoàn cơ sở hiện nay, cần chú trọng:

- Những nội dung thiết thực liên quan đến quyền lợi của công nhân, lao động; nắm bắt tâm tư, nguyện vọng, kịp thời giải quyết bức xúc, kiến nghị của người lao động, nhất là công nhân, lao động khu vực kinh tế ngoài nhà nước.

- Bồi dưỡng cho công nhân, viên chức, lao động về phẩm chất, đạo đức cách mạng, về chủ nghĩa anh hùng cách mạng của giai cấp công nhân, bồi dưỡng văn hóa, khoa học, kỹ thuật và kiến thức quản lý xí nghiệp; thực hiện tốt có hiệu quả việc "Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh".

2. Tổ chức quần chúng hoạt động

Tổ chức cho quần chúng hoạt động là phương pháp hoạt động cơ bản của công đoàn cơ sở, gồm những hình thức chủ yếu là:

- Tổ chức các phong trào thi đua yêu nước.

Tổ chức các phong trào thi đua yêu nước với nội dung thiết thực, phù hợp với điều kiện, hoàn cảnh của doanh nghiệp, như phong trào lao động giỏi, lao động sáng tạo, thi đua lao động sản xuất đạt năng suất cao, chất lượng tốt...

- Tổ chức tham gia xây dụng Thỏa ước lao động tập thể, quy chế dân chủ của đơn vị, đối thoại giữa công nhân, viên chức, lao động với người quản lý, sử dụng lao động.

- Tổ chức các hoạt động, các phong trào văn hóa, văn nghệ, thể thao nhằm nâng cao đời sống tinh thần cho công nhân, lao động…

- Tổ chức hội nghị người lao động hằng năm; sơ kết, tổng kết, khen thưởng kịp thời những người có thành tích trong các phong trào thi đua; tổ chức sinh hoạt tổ công đoàn, các cuộc sinh hoạt chuyên đề gọn nhẹ, thường xuyên, thiết thực.

Yêu cầu đối với các hoạt động tổ chức nêu trên là:

- Khoa học, sinh động, hấp dẫn, thu hút công nhân, viên chức, lao động tham gia.

- Có hiệu quả thiết thực, thúc đẩy sản xuất, công tác, nâng cao năng suất lao động và hiệu quả quản lý kinh tế, tăng cường cải tiến, quản lý, giải quyết những khó khăn cụ thể về sản xuất và đời sống của công nhân, viên chức, lao động.

- Qua đó, công đoàn cơ sở thực hiện chức năng, nhiệm vụ, nâng cao uy tín và sức mạnh của mình; tạo mối quan hệ mật thiết giữa công đoàn và quần chúng.

Cần xây dựng kế hoạch cụ thể chi tiết với các nội dung sau:

- Thành lập các ban quần chúng, các công đoàn bộ phận, tổ tuyên truyền, vận động gồm các đoàn viên có nhiệt tình, có năng lực, năng khiếu làm xung kích cho các hoạt động.

- Thành lập mạng lưới cộng tác viên của tổ chức công đoàn, phân công cho mỗi đoàn viên đảm nhiệm một công việc thuộc nội dung hoạt động của tổ công đoàn; hướng dẫn giúp đỡ công nhân, lao động xây dựng kế hoạch cá nhân với những nội dung, chỉ tiêu, tiến độ thời gian thực hiện, bảo đảm cho các hoạt động phát huy tác dụng một cách thiết thực, tránh phô trương, hình thức lãng phí thời gian, công sức.

- Chỉ đạo, hướng dẫn công nhân lao động lựa chọn các hình thức hoạt động phù hợp với tình hình tổ chức sản xuất, công tác, sinh hoạt ở từng nơi, từng lúc.

- Theo dõi, kiểm tra hoạt động của đoàn viên, tổ chức sơ kết, tổng kết rút kinh nghiệm hoạt động, khắc phục tình trạng thiếu gắn bó giữa các đoàn viên.

- Giáo dục cho công nhân lao động về đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, nâng cao bản lĩnh chính trị, ý thức các ngộ giai cấp, sự hiểu biết về vị trí, vai trò, chức năng của tổ chức công đoàn để từ đó xây dựng tổ chức công đoàn ngày càng vững mạnh.

Đối với những hoạt động có tính chất nhất thời, không thường xuyên như hội nghị công nhân, viên chức, người lao động, hội thao kỹ thuật, nghiệp vụ, hội diễn văn nghệ, hội thi, hội thảo, tham quan, du lịch... cần tổ chức các ban giúp việc để giúp công đoàn tổ chức, vận động quần chúng tham gia vào một hoạt động cụ thể, các ban này sẽ tự giải thể sau khi các hoạt động kết thúc.

Trong khi tổ chức cho công nhân, viên chức, lao động hoạt động, công đoàn cơ sở tìm tòi, phát hiện nhân tố mới bồi dưỡng, xây dựng thành điển hình tiên tiến làm nòng cốt cho hoạt động công đoàn và phong trào thi đua của công nhân lao động. Các hoạt động do công đoàn ở cơ sở tổ chức và phát động là trường học để rèn luyện đào tạo những con người mới, giàu lòng yêu nước, có ý thức làm chủ tập thể và giác ngộ giai cấp, những con người sáng tạo trong lao động, nhạy cảm trong khoa học công nghệ, biết làm giàu cho mình và cho xã hội; là đại biểu ưu tú để giới thiệu cho Đảng kết nạp vào hàng ngũ của Đảng.

Hiện nay, ngoài giờ làm việc, công nhân lao động trong các khu công nghiệp, khu chế xuất sống và sinh hoạt tập trung tại các khu nhà trọ, khu lưu trú, khu nhà ở cho công nhân. Để tập hợp và tổ chức tốt cho công nhân, viên chức, lao động tham gia các hoạt động, công đoàn cơ sở cần xây dựng mạng lưới cộng tác viên, giúp kịp thời nắm bắt diễn biến tâm trạng, tư tưởng, đời sống của công nhân, lao động và tổ chức những hoạt động có ích của công đoàn. Công đoàn cơ sở phối hợp với chính quyền địa phương, các đoàn thể chính trị - xã hội ở cơ sở như Hội Phụ nữ, Đoàn Thanh niên... để tổ chức tốt các hoạt động chuyên đề như sinh đẻ có kế hoạch, xây dựng gia đình văn hóa, giúp nhau xóa đói, giảm nghèo, tiết kiệm, phòng chống HIV/AIDS, ma túy, mại dâm, tội phạm và các tệ nạn xã hội khác.

3. Xây dựng hệ thống quy chế và tổ chức hoạt động bằng quy chế

Quy chế là tổng thể những điều quy định thành chế độ bắt buộc để mọi người thực hiện trong những hoạt động nhất định nào đó. Xây dựng hệ thống quy chế và tổ chức hoạt động bằng quy chế là việc công đoàn tham gia xây dựng các quy định và tổ chức thực hiện theo quy định đã được xây dựng.

Nghị quyết 8B của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khoá VI coi việc "tiếp tục xây dựng và thực hiện tốt quy chế phối hợp giữa chính quyền các cấp với mặt trận và các đoàn thể" là một trong những nội dung đổi mới công tác vận động quần chúng.

Phương pháp hoạt động xây dựng hệ thống các quy chế và tổ chức hoạt động bằng quy chế là kết quả của việc vận dụng nguyên tắc tập trung dân chủ, tập thể lãnh đạo và nêu cao trách nhiệm của cá nhân trong việc thực hiện chức năng, nhiệm vụ của tổ chức công đoàn; đồng thời là căn cử sát thực để tham gia với cơ quan. đơn vị doanh nghiệp,... trong công tác quản lý.

Xây dựng và tham gia các quy chế và tổ chức thực hiện theo các quy chế là một trong những nội dung đổi mới hoạt động công đoàn. Để hoạt động này phát huy tác dụng, cán bộ công đoàn cần am hiểu luật pháp, nắm vững chức năng, nhiệm vụ của công đoàn, đặc điểm tình hình của cơ quan, đơn vị tiến hành dự thảo quy chế, tổ chức cho các thành viên có liên quan tham gia xây dựng quy chế. Quy chế của một cơ quan, đơn vị, doanh nghiệp được ban hành là "luật" được thu nhỏ, phải phù hợp với tình hình thực tế của đơn vị, nhưng không trái với những quy định của pháp luật và Điều lệ của Công đoàn Việt Nam.

Các quy chế cần xây dựng và thực hiện là:

- Quy chế hoạt động trong nội bộ của công đoàn cơ sở.

Đây là những quy định về lề lối làm việc, nhiệm vụ và trách nhiệm của ban chấp hành, của chủ tịch, của các ủy viên ban chấp hành và các chức danh khác của công đoàn cơ sở.

- Quy chế phối hợp hoạt động giữa ban chấp hành với thủ trưởng cơ quan đơn vị cùng cấp.

Đây là những quy định về cơ chế phối hợp hoạt động giữa ban chấp hành công đoàn với thủ trưởng cơ quan, đơn vị nhằm giải quyết đúng đắn mối quan hệ giữa hai bên và tạo điều kiện hỗ trợ nhau thực hiện tốt các chức năng, nhiệm vụ của mỗi bên vì mục đích chung của cơ quan, đơn vị.

- Quy chế quản lý cơ quan, đơn vị

Đây là những quy định trách nhiệm, quyền hạn của mỗi thành viên trong cơ quan, đơn vị nhằm góp phần xây dựng cơ quan, đơn vị không ngừng phát triển.

- Quy chế dân chủ ở cơ sở

Đây là những quy định nhằm thực hiện chế độ dân chủ, công khai trong hoạt động của cơ quan, đơn vị, doanh nghiệp nhằm phát huy quyền làm chủ của công nhân, viên chức, lao động, góp phần xây dựng cơ quan, đơn vị, doanh nghiệp trong sạch vững mạnh; xây dựng đội ngữ cán bộ, công chức có đủ năng lực, phẩm chất, làm việc có năng suất, hiệu quả; ngăn chặn được những hiện tượng tiêu cực, tệ nạn xã hội trong đội ngũ cán bộ, công nhân, viên chức, lao động ở cơ sở.

4. Một số phương pháp công tác khác của công đoàn ở cơ sở

Ngoài các phương pháp kể trên, trong quá trình tổ chức hoạt động, công đoàn ở cơ sở có thể vận dụng thêm nhiều hình thức khác để hỗ trợ và nâng cao hiệu quả các hoạt động. Đó là, nắm bắt và xử lý kịp thời các thông tin; tổ chức các cuộc tọa đàm, hội thảo; kiểm tra và tự kiểm tra; xây dựng các điển hình tiên tiến và tổ chức thi đua với các điển hình tiên tiến; hình thành dư luận xã hội…

a) Tiếp nhận thông tin và xử lý kịp thời các thông tin

Trong công tác tổ chức và chỉ đạo hoạt động, tổ chức công đoàn ở cơ sở là nơi tiếp nhận rất nhiều nguồn thông tin khác nhau: Thông tin từ các cuộc họp chuyên môn, hội nghị chuyên đề, nghiên cứu, quán triệt nghị quyết; thông tin phản ánh từ các tổ chức công đoàn, công đoàn bộ phận, từ tiếp xúc với công nhân lao động; thông tin từ các phương tiên thông tin đại chúng và các điều kiện của giao tiếp xã hội, số lượng và các điều kiện của giao tiếp xã hội; số lượng và các nguồn thông tin ngày càng tăng lên, phản ánh đa dạng hơn các lĩnh vực vô cùng phong phú của đời sống xã hội. Cán bộ công đoàn ở cơ sở cần chọn lọc và xử lý từng thông tin.

Những nội dung thông tin chủ yếu mà tổ chức công đoàn ở cơ sở nhất thiết phải nắm được là: tình hình sản xuất kinh doanh, công tác của đơn vị, doanh nghiệp; việc thực hiện các chế độ chính sách, pháp luật với công nhân lao động; tâm tư, nguyện vọng và những vấn đề bức xúc trong công nhân lao động như đời sống, việc làm, thu nhập, nhà ở, nhà trẻ nơi sinh hoạt văn hóa…; những thông tin có liên quan đến tổ chức và hoạt động công đoàn.

Việc xử lý thông tin cần tuân thủ các bước sau:

- Phân loại, phân cấp, xác minh độ tin cậy của thông tin.

- Nghiên cứu xác định các biện pháp xử lý theo từng vấn đề và phân cấp, trong đó có vấn đề có thể gặp trực tiếp thủ trưởng đơn vị, đoàn viên, công nhân, viên chức, lao động; có vấn đề phải đưa ra ban thường vụ, ban chấp hành, hoặc báo cáo đảng ủy công đoàn cấp lên xin ý kiến chỉ đạo giải quyết.

- Thông báo kết quả giải quyết cho người hoặc nơi cung cấp thông tin yêu cầu xử lý.

- Để phát huy tác dụng, hiệu quả của thông tin, cán bộ công đoàn cơ sở phải nỗ lực triển khai thực hiện xử lý kịp thời các thông tin, bảo đảm tính thời gian của sự việc.

- Thông qua việc xử lý thông tin, công đoàn cơ sở giúp cho công nhân lao động hiểu các thông tin chính xác có lợi, bỏ qua các thông tin thất thiệt, gây rối của các phần tử cơ hội, diễn biến hoà bình của các thế lực thù địch. Công đoàn cơ sở định hướng và tổ chức cho công nhân, lao động hoạt động, hạn chế tối đa sự phản ửng dây chuyền của những thông tin nóng, như vấn đề lương, thưởng, chế độ, chính sách mới về thời gian làm việc, nghỉ hưu sớm, mất sức, phân phối các phúc lợi xã hội, phúc lợi tập thể. . .

b) Tổ chức các cuộc tọa đàm, hội thảo

Tổ chức các cuộc tọa đàm, hội thảo theo các chủ đề là tạo ra môi trường cho cán bộ, đoàn viên công đoàn hoạt động, bảo đảm nguyên tắc tập thể lãnh đạo, cá nhân chịu trách nhiệm, phát huy trí tuệ của tập thể. Từ đó công đoàn cơ sở có thêm căn cứ giải quyết những vấn đề mới nảy sinh tại đơn vị, có chủ trương công tác đúng đắn góp phần nâng cao đời sống, hiệu quả sản xuất, kinh doanh và xây dựng tổ chức công đoàn.

Phạm vi các cuộc tọa đàm, hội thảo theo các chuyên đề có thể diễn ra với nhiều đối tượng như trong ban thường vụ, trong ban chấp hành hoặc theo các đơn vị tổ, bộ phận công đoàn

Các công việc của tổ chức tọa đàm, hội thảo gồm:

- Trước khi tổ chức tọa đàm, hội thảo, chủ tịch công đoàn cần chuẩn bị, xác định rõ nội dung, yêu cầu, đối tượng vấn đề cần nghiên cứu, trao đổi.

- Trong khi tọa đàm, hội thảo, cần chủ động, linh hoạt hướng dẫn, điều chỉnh các phát biểu, tạo sự tranh luận sôi nổi, có trách nhiệm, hướng vào giải quyết các vấn đề đặt ra.

+ Sau hội thảo, tọa đàm cần tổng hợp các ý kiến, phản ánh các ý kiến của đa số, những đề xuất mới, báo cáo kết quả trực tiếp và gián tiếp của hội thảo, tọa đàm lên cấp ủy đảng, lãnh đạo cơ quan, doanh nghiệp và công đoàn cấp trên.

c) Kiểm tra và tự kiểm tra

Kiểm tra là nguyên tắc khoa học trong tổ chức thực hiện các hoạt động công đoàn góp phần xây dựng, củng cố tổ chức, xây dựng đội ngũ cán bộ công đoàn, gắn bó đoàn viên, công nhân, viên chức và lao động với tổ chức công đoàn; thực hiện tốt chức năng đại diện và bảo vệ lợi ích hợp pháp cho công nhân, viên chức, lao động; tham gia quản lý cơ quan, đơn vị doanh nghiệp.

Mục đích của kiểm tra và tự kiểm tra là làm cho cán bộ, đoàn viên thực hiện tốt nhiệm vụ của mình và phục vụ cho việc giải quyết khiếu nại, tố cáo của đoàn viên công đoàn, công nhân, viên chức, lao động.

Nội dung của kiểm tra là theo dõi, đôn đốc việc thực hiện hiệu quả công việc của từng bộ phận cá nhân trong tổ chức. Đó là việc kiểm tra, giám sát thực hiện chính sách tiền lương, tiền công, thực hiện các chính sách xã hội, nhất là chính sách bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp... đối với công nhân, viên chức, lao động và gia đình họ.

Thời gian, hình thức thực hiện hoạt động kiểm tra của công đoàn ở cơ sở là định kỳ và thường xuyên để phát hiện, bổ sung, uốn nắn, rút kinh nghiệm làm việc tốt hơn.

Phương châm của công tác kiểm tra là kết hợp giữa kiểm tra và tự kiểm tra, trong đó tự kiểm tra là chính.

Trong quá trình thực hiện nhiệm vụ của mình cán bộ công đoàn ở cơ sở cần sử đụng tồng hợp các phương pháp hoạt động nêu trên, tổ chức sơ kết, tổng kết, rút kinh nghiệm, phát hiện những ưu điểm để tiếp tục phát huy, những hạn chế, yếu kém đang tồn tại để cải tiến, đổi mới, bổ sung cho hoàn thiện nhằm nâng cao chất lượng hoạt động của công đoàn cơ sở, đáp ứng ngày càng cao yêu cầu bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp cho công nhân, viên chức, lao động...

Để làm tốt nhiệm vụ của mình, cán bộ công đoàn cơ sở còn cần rèn luyện các kỹ năng tuyên truyền miệng, thương lượng tập thể, kỹ năng giao tiếp, ứng xử tình huống, đối thoại, viết, soạn thảo văn bản…

Nguyễn Trà My