Ở Nhà máy Hóa chất Tân Bình 2 - Chi nhánh Công ty Cổ phần Hóa chất cơ bản miền Nam, ai cũng mơ ước được sở hữu một bộ sưu tập sáng kiến đáng nể như bác Phạm Thanh Mến, Tổ trưởng sản xuất của phân xưởng Cơ khí.

“Đáng nể” không hẳn chỉ vì trong đời thợ cơ khí của mình, bác Mến nhớ không hết những sáng kiến, cải tiến kỹ thuật đã từng tham gia; mà còn vì những sáng kiến ấy đều hàm chứa những giá trị tinh thần cốt lõi của Nhà máy, và trên nữa là Công ty đang hướng tới.

Bác Phạm Thanh Mến, Tổ trưởng sản xuất của phân xưởng Cơ khí.

Cả đời thợ thì không nhớ nổi, nhưng trong 3 năm gần đây, 2014-2016, bác nhớ như in từng sáng kiến, cải tiến kỹ thuật. Đó là: Tinh chế tận thu dung dịch thải từ hệ thống xử lý khí thải để sản xuất sản phẩm phụ Natri Bisulfite kỹ thuật; là Cải tạo hợp lý hóa dây chuyền sản xuất Axit Sunfuric; rồi Cải tạo hệ thống xử lý khí thải đuôi dây chuyền axit; Cải tiến thiết kế thiết bị gia nhiệt nấu chảy lưu huỳnh; và Cải tiến thay đổi nguồn nguyên liệu mới cho dây chuyền sản xuất nhôm sunfat.

Chúng tôi đoán già đoán non, chắc hẳn bác tâm đắc nhất với sáng kiến Tinh chế tận thu dung dịch thải từ hệ thống xử lý khí thải, cho ra thành sản phẩm Bisulfite Natri 22%, 35%; hay sáng kiến Cải tiến thiết kế thiết bị gia nhiệt nấu chảy lưu huỳnh, giúp tăng hiệu suất truyền nhiệt thêm 50%; đồng thời, tăng tuổi thọ của thiết bị lên gấp đôi… Tức là những sáng kiến gắn với hiệu quả kinh tế có thể đong đếm được.

Nhưng bác cười hiền, hiền tới mức như “có cái gì đó sai sai” với tính chất ùng oàng, xủng xoảng của nghề cơ khí. Bác bảo, vui nhất là sau khi hoàn thành sáng kiến Cải tạo hệ thống xử lý khí thải đuôi dây chuyền Axit Sunfuric. Bởi lẽ, khi đầu tư mới, dây chuyền Axit Sunfuric tại Nhà máy hóa chất Tân Bình 2 thuộc vào hàng tiên tiến với công nghệ xúc tác kép, có hiệu suất chuyển hóa lên tới 99,8%, cao hơn nhiều so với dây chuyền cũ là xúc tác đơn. Việc phát thải khí SO2 ra môi trường rất thấp, gần như đã đạt ngưỡng quy chuẩn 270 ppm.

Cùng với đó, Nhà máy còn đầu tư hệ thống xử lí khí thải, khiến việc phát thải SO2 đã xuống dưới ngưỡng 270 ppm. Tuy nhiên, xác định rõ sản xuất hóa chất luôn tiềm ẩn rủi ro gây ô nhiễm môi trường; một khi xảy ra, thường để lại hậu quả rất nghiêm trọng không chỉ ở thời điểm hiện tại đối với người và tài sản, mà còn ảnh hưởng không nhỏ đến hình ảnh, uy tín và mục tiêu phát triển bền vững của Nhà máy.

Vì thế, qua các cuộc họp, hội nghị, hay các đợt tập huấn, Ban lãnh đạo Nhà máy nhiều lần nhấn mạnh đến việc nâng cao hơn nữa hiệu quả của các hệ thống xử lý chất thải khí, thải rắn, và thải lỏng. Những băn khoăn, trăn trở của Ban lãnh đạo đã truyền tải tới từng người lao động, đã hun đúc nên giá trị tinh thần cốt lõi, đó là trách nhiệm xã hội tự nguyên.

Giá trị tinh thần cốt lõi đó đã thôi thúc những người lao động như bác nung nấu tạo ra một môi trường trong sạch cho tự nhiên, an toàn sức khỏe cho cộng đồng thông qua giảm thiểu phát thải ô nhiễm ra bên ngoài. Bác không biết sáng kiến mà mình tham gia có giá trị làm lợi bao nhiêu, nhưng niềm vui thì vô bờ. Sau khi cải tiến hệ thống xử lý khí thải đuôi dây chuyền Axit Sunfuric, lượng phát thải khí SO2 mà Trung tâm Quan trắc và Kỹ thuật Môi trường, thuộc Sở Tài nguyên - Môi trường tỉnh Đồng Nai đo dược đã về dưới ngưỡng 20 ppm, thấp hơn 10 lần quy chuẩn cho phép 270 ppm.

Học xong lớp 9, bác đi phụ với cha làm cửa sắt, năm 1984 vào Nhà máy thử việc, năm 1985 biên chế chính thức. Hồi tưởng lại quãng thời gian công tác, bác bảo, chớp mắt một cái đã mấy chục năm; 33 năm gắn bó với Nhà máy, 32 năm làm trong Phân xưởng cơ khí. Từ một thanh niên học việc, người đi trước dạy người đi sau, đến nay bác đã là thợ bậc 7/7, Tổ trưởng sản xuất của phân xưởng Cơ khí.

Nói về các sáng kiến, bác thật thà bảo, thì mình mới học hết lớp 9, đâu có thể đưa ra được đề tài gì. Anh em đưa ra sáng kiến thì mình góp ý chút ít và tham gia làm, vậy thôi!

“Vậy thôi!”, chúng tôi nghe vậy thôi đã cảm phục bác. Cảm phục vì công sức và trí tuệ “góp ý chút ít và tham gia làm” chắc hẳn không nhỏ. Nếu không, anh em trong Tổ đã không đề xuất để bác được Công ty Cổ phần Hóa chất Cơ bản miền Nam công nhận là Chiến sĩ thi đua cơ sở 7 năm liền, từ 2010 đến nay; 3 năm gần đây được nhận Bằng khen của Tập đoàn Hóa chất, Bộ Công Thương và Thủ tướng Chính phủ.

Cảm phục vì 33 năm gắn bó với nhà máy, mới học hết lớp 9, được đào tạo trên thực tế là chủ yếu, nhưng bác đã thấm nhuần rất tự nhiên tinh thần Trách nhiệm xã hội tự nguyện - một giá trị cốt lõi mà Nhà máy, Công ty đang theo đuổi.

Cảm phục vì chỉ được truyền nghề leo lối người đi trước dạy cho người đi sau, nhưng bác dành cả phần đời thợ của mình hướng tới những thành quả trừu tượng; vui với những con số trừu tượng, từ xấp xỉ 270 ppm, xuống dưới 270 ppm và dưới ngưỡng 20 ppm…

Với phần đông trong số chúng ta, 270 ppm hay dưới ngưỡng 20 ppm là những con số trừu tượng; nhưng có lẽ với bác Phạm Thanh Mến, dưới 20 ppm là sự sinh trưởng tự nhiên của con người, là sự sinh sôi nảy nở của thảm thực vật, các sinh vật sống; là hình ảnh, uy tín và mục tiêu phát triển bền vững của Nhà máy, cao hơn nữa là Công ty, trong đó có bác.

Trần Bản