Nghĩa vụ của người sử dụng lao động trong trường hợp thay đổi cơ cấu, công nghệ hoặc vì lý do kinh tế quy định tại Bộ luật Lao động 2019
/Images/Upload/User/linhdt/2020/2/nghia-vu-cua-nguoi-su-dung-lao-dong-trong-truong-hop-thay-doi-co-cau-cong-nghe-hoac-vi-ly-do-kinh-te.jpg
Trong sự phát triển không ngừng của khoa học, công nghệ, sự chuyển dịch của nền kinh tế, nhiều doanh nghiệp buộc phải thay đổi cơ cấu, công nghệ, sản phẩm... Điều này ảnh hưởng trực tiếp đến việc làm và đời sống của người lao động. Vậy người sử dụng lao động có nghĩa vụ như thế nào trong trường hợp thay đổi cơ cấu, công nghệ hoặc vì lý do kinh tế?
Bộ luật Lao động 2019 (áp dụng từ ngày 01/01/2021) có quy định về nghĩa vụ của người sử dụng lao động trong trường hợp thay đổi cơ cấu, công nghệ hoặc vì lý do kinh tế như sau:
Những trường hợp nào được coi là thay đổi cơ cấu, công nghệ (khoản 1 Điều 42 Bộ luật lao động 2019):
- Thay đổi cơ cấu tổ chức, tổ chức lại lao động;
- Thay đổi quy trình, công nghệ, máy móc, thiết bị sản xuất, kinh doanh gắn với ngành, nghề sản xuất, kinh doanh của người sử dụng lao động;
- Thay đổi sản phẩm hoặc cơ cấu sản phẩm.
Những trường hợp nào được coi là vì lý do kinh tế (khoản 1 Điều 42 Bộ luật lao động 2019):
- Khủng hoảng hoặc suy thoái kinh tế;
- Thực hiện chính sách, pháp luật của Nhà nước khi cơ cấu lại nền kinh tế hoặc thực hiện cam kết quốc tế.
Nghĩa vụ của người sử dụng lao động trong trường hợp thay đổi cơ cấu, công nghệ hoặc vì lý do kinh tế (khoản 3, 4, 5, 6 Điều 42 Bộ luật lao động 2019):
- Trường hợp thay đổi cơ cấu, công nghệ mà ảnh hưởng đến việc làm của nhiều người lao động thì người sử dụng lao động phải xây dựng và thực hiện phương án sử dụng lao động theo quy định (tại Điều 44 của Bộ luật Lao động 2019); trường hợp có chỗ làm việc mới thì ưu tiên đào tạo lại người lao động để tiếp tục sử dụng.
- Trong trường hợp vì lý do kinh tế mà nhiều người lao động có nguy cơ mất việc làm, phải thôi việc thì người sử dụng lao động phải xây dựng và thực hiện phương án sử dụng lao động theo quy định (tại Điều 44 của Bộ luật Lao động 2019).
- Trong trường hợp người sử dụng lao động không thể giải quyết được việc làm mà phải cho người lao động thôi việc thì phải trả trợ cấp mất việc làm theo quy định (tại Điều 47 của Bộ luật Lao động 2019).
- Việc cho thôi việc đối với người lao động theo quy định tại Điều này chỉ được tiến hành sau khi đã trao đổi ý kiến với tổ chức đại diện người lao động tại cơ sở đối với nơi có tổ chức đại diện người lao động tại cơ sở mà người lao động là thành viên và thông báo trước 30 ngày cho Ủy ban nhân dân cấp tỉnh và cho người lao động.
Phương án sử dụng lao động (Điều 44 Bộ luật Lao động 2019)
- Phương án sử dụng lao động phải có những nội dung chủ yếu sau đây:
+ Số lượng và danh sách người lao động tiếp tục được sử dụng, người lao động được đào tạo lại để tiếp tục sử dụng, người lao động được chuyển sang làm việc không trọn thời gian;
+ Số lượng và danh sách người lao động nghỉ hưu;
+ Số lượng và danh sách người lao động phải chấm dứt hợp đồng lao động;
+ Quyền và nghĩa vụ của người sử dụng lao động, người lao động và các bên liên quan trong việc thực hiện phương án sử dụng lao động;
+ Biện pháp và nguồn tài chính bảo đảm thực hiện phương án.
- Khi xây dựng phương án sử dụng lao động, người sử dụng lao động phải trao đổi ý kiến với tổ chức đại diện người lao động tại cơ sở đối với nơi có tổ chức đại diện người lao động tại cơ sở. Phương án sử dụng lao động phải được thông báo công khai cho người lao động biết trong thời hạn 15 ngày kể từ ngày được thông qua.
Trợ cấp mất việc làm (Điều 47 Bộ luật Lao động 2019)
- Người sử dụng lao động trả trợ cấp mất việc làm cho người lao động đã làm việc thường xuyên cho mình từ đủ 12 tháng trở lên mà bị mất việc làm theo quy định (tại khoản 11 Điều 34 của Bộ luật Lao động 2019), cứ mỗi năm làm việc trả 01 tháng tiền lương nhưng ít nhất bằng 02 tháng tiền lương.
- Thời gian làm việc để tính trợ cấp mất việc làm là tổng thời gian người lao động đã làm việc thực tế cho người sử dụng lao động trừ đi thời gian người lao động đã tham gia bảo hiểm thất nghiệp theo quy định của pháp luật về bảo hiểm thất nghiệp và thời gian làm việc đã được người sử dụng lao động chi trả trợ cấp thôi việc, trợ cấp mất việc làm.
- Tiền lương để tính trợ cấp mất việc làm là tiền lương bình quân của 06 tháng liền kề theo hợp đồng lao động trước khi người lao động mất việc làm.
Doanh nghiệp sẽ bị xử phạt hành chính khi có hành vi vi phạm về sửa đổi, bổ sung, chấm dứt hợp đồng lao động theo quy định.
Thanh Huyền tổng hợp