Tại dự thảo Thông tư quy định chi tiết thời điểm hưởng lương hưu, việc tính, việc xác định điều kiện hưởng đối với từng trường hợp để giải quyết chế độ hưu trí theo quy định tại khoản 4 Điều 101 Luật Bảo hiểm xã hội (BHXH) 2024, Bộ Nội vụ đề xuất 2 phương án về điều kiện hưởng lương hưu.

Theo đó, trường hợp người tham gia BHXH tự nguyện đã đóng theo phương thức 3 tháng một lần; 6 tháng một lần; 12 tháng một lần; hoặc một lần cho nhiều năm về sau quy định tại các điểm b, c, d và điểm đ khoản 2 Điều 36 của Luật BHXH thì thời điểm xét điều kiện về thời gian đóng BHXH cụ thể như sau:

Phương án 1: tháng cuối cùng của phương thức đóng mà người tham gia BHXH tự nguyện đã đóng (cho dù trước đó người lao động đã đủ điều kiện về tuổi đời và thời gian đóng).

Phương án 2: tháng người tham gia BHXH tự nguyện đủ điều kiện về tuổi đời và có yêu cầu hưởng lương hưu. Theo Bộ Nội vụ, với phương án này phát sinh 2 trường hợp: Ghi nhận thời gian đóng đến thời điểm đề nghị + hoàn trả lại số tháng đã đóng sau đó; hoặc ghi nhận thời gian đã đóng tính đến hết phương thức đóng.

Bộ Nội vụ đưa ví dụ dẫn chứng: ông H sinh ngày 02/9/1965, tham gia BHXH tự nguyện, tại thời điểm tháng 8/2025 ông H đăng ký phương thức đóng một lần cho 3 năm về sau và đã đóng cho giai đoạn từ tháng 8/2025 đến tháng 7/2028.

Đến tháng 6/2027 ông H đủ tuổi nghỉ hưu theo quy định và có yêu cầu hưởng lương hưu, thì thời điểm xét điều kiện về thời gian đóng BHXH để giải quyết chế độ hưu trí đối với ông H là thời gian đóng tính đến tháng 7/2028.

Được biết, điều kiện hưởng lương hưu đối với người tham gia BHXH tự nguyện thực hiện theo quy định tại Điều 98 của Luật BHXH 2024. Theo đó, người tham gia BHXH tự nguyện được hưởng lương hưu khi đủ tuổi nghỉ hưu theo quy định tại khoản 2 Điều 169 của Bộ luật Lao động và có thời gian đóng BHXH từ đủ 15 năm trở lên.

Việc Bộ Nội vụ đưa ra 2 phương án về thời điểm xét điều kiện hưởng lương hưu đối với người tham gia BHXH tự nguyện cho thấy sự cân nhắc kỹ lưỡng. Mỗi phương án có những ưu và nhược điểm riêng, tác động khác nhau đến người tham gia. Do vậy, việc lựa chọn phương án nào cần dựa trên sự cân nhắc kỹ lưỡng về tính khả thi, hiệu quả và đảm bảo quyền lợi chính đáng của người tham gia BHXH tự nguyện. Cần có sự tham gia đóng góp ý kiến của các chuyên gia, người lao động để lựa chọn được phương án tối ưu nhất.